Адказ:

Заканадаўствам устаноўлена, што наймальнік нясе абавязак па прыняцці лакальных прававых актаў, якія змяшчаюць патрабаванні па ахове працы. Пры гэтым, Інструкцыяй аб парадку распрацоўкі і прыняцця работадаўцамі лакальных прававых актаў, якія змяшчаюць патрабаванні па ахове працы, у выглядзе інструкцый па ахове працы для прафесій рабочых і (або) асобных відаў работ (паслуг), зацверджанай пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны ад 28.11. 2008 № 176, вызначана, што працадаўцы, у тым ліку не надзеленыя правам прыняцця лакальных прававых актаў, пры адсутнасці спецыфікі прафесій працоўных і (або) відаў работ (паслуг) могуць кіравацца адпаведнымі тыпавымі інструкцыямі па ахове працы.

Такім чынам, пры адсутнасці спецыфікі, дапушчаецца карыстацца Тыпавой інструкцыяй па ахове працы пры выкарыстанні ў працы офіснага абсталявання без распрацоўкі асобнага лакальнага прававога акта.

УВАГА

Тыпавая інструкцыя па ахове працы ўключаецца ў пералік інструкцый па ахове працы арганізацыі.

Адказ:

Абавязкі працадаўцы па забеспячэнні работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны адлюстраваны ў Законе Рэспублікі Беларусь "Аб ахове працы".

У адпаведнасці з патрабаваннямі артыкула 28 Закона Рэспублікі Беларусь «Аб ахове працы» работнікі, занятыя на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы, а таксама на работах, звязаных з забруджваннем і (або) якія выконваюцца ў неспрыяльных тэмпературных умовах, забяспечваюцца сродкамі індывідуальнай абароны.

Якія працуюць па грамадзянска-прававых дагаворах забяспечваюцца сродкамі індывідуальнай абароны, змываюць і абясшкоджваюць сродкамі ў адпаведнасці з гэтымі дамовамі.

Парадак забеспячэння сродкамі індывідуальнай абароны работнікаў, занятых на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы, а таксама на работах, звязаных з забруджваннем або ажыццяўляюцца ў неспрыяльных тэмпературных умовах, вызначае Інструкцыя аб парадку забеспячэння работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны, зацверджаная пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 30 снежня 2008 г. № 209.

На падставе вышэйпаказанай інструкцыі на працах з шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы, а таксама на работах, звязаных з забруджваннем або ажыццяўляюцца ў неспрыяльных тэмпературных умовах, наймальнік абавязаны забяспечыць бясплатную выдачу работнікам сродкаў індывідуальнай аховы ў аб'ёме не менш устаноўленых тыпавымі нормамі, зацверджанымі Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь.

Наймальнік мае права забяспечваць работнікаў спецыяльнай вопраткай, якая належыць яму на праве арэнды. Арганізацыя, якая прапануе ў арэнду спецыяльную вопратку, забяспечвае яе рамонт, мыццё, хімчыстку і да таго падобнае.

На жаль, вядомыя выпадкі, калі службовыя асобы арганізацый не праяўляюць належнай увагі да пытання забеспячэння работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны, а таксама кантролю за іх прымяненнем, што цягне за сабой няшчасныя выпадкі на вытворчасці.

У 2015 годзе адсутнасць у пацярпелага сродкаў індывідуальнай абароны, а таксама непрымяненне пацярпелым выдадзеных яму сродкаў індывідуальнай абароны адпаведна склала 2,5 і 2,1 працэнта ад агульнай колькасці ўстаноўленых прычын няшчасных выпадкаў з цяжкімі наступствамі.

Адказ:

Згодна з артыкулам 73 ТК выплата заработнай платы вырабляецца рэгулярна ў дні, вызначаныя ў калектыўным дагаворы, пагадненні або працоўным дагаворы, але не радзей двух разоў у месяц, калі іншая перыядычнасць не вызначана кантрактам. Для асобных катэгорый работнікаў заканадаўствам могуць быць вызначаны іншыя тэрміны выплаты заработнай платы. Пры супадзенні тэрмінаў выплаты заработнай платы з выхаднымі днямі (артыкул 136 ТК) альбо дзяржаўнымі святамі і святочнымі днямі (частка першая артыкула 147 ТК) яна павінна ажыццяўляцца напярэдадні іх.

Наглядным органам за выкананнем заканадаўства аб працы і аб ахове працы з'яўляецца Дэпартамент дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны (Палажэнне аб Дэпартаменце Дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь, зацверджанае пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 29 ліпеня 2006 г. № 959 (са зменамі і дапаўненнямі).

Работнікі могуць звяртацца ва ўстаноўленых заканадаўчымі актамі выпадках у суд у трохмесячны тэрмін з дня, калі яны даведаліся або павінны былі даведацца аб парушэнні свайго права (Частка першая артыкула 242 ТК).

Пры разглядзе індывідуальных працоўных спрэчак работнікі вызваляюцца ад выплаты судовых расходаў (частка чацвёртая артыкула 241 ПК).

У сувязі з чым, для прымусу наймальніка да выплаты заработнай платы можна звярнуцца ў Дэпартамент дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны або ў суд па месцы рэгістрацыі арганізацыі, а для спагнання грашовых сум-у суд па месцы рэгістрацыі арганізацыі.

У выпадку выканання работ па дамове падраду, то паведамляем, што дадзены дагавор ставіцца да грамадзянска-прававому дагавору і рэгулюецца Грамадзянскім кодэксам Рэспублікі Беларусь (далей - ГК).

У адпаведнасці з патрабаваннямі артыкула 6 ТК пад яго дзеянне не падпадаюць адносіны з нагоды ажыццяўлення абавязацельстваў, якія ўзнікаюць на аснове дагавораў, прадугледжаных грамадзянскім заканадаўствам.

Такім чынам, нормы заканадаўства аб працы на грамадзянска-прававыя адносіны не распаўсюджваюцца.

Спрэчкі паміж бакамі па грамадзянска-прававых дагаворах падлягаюць разгляду ў судовым парадку.

Агульны тэрмін іскавай даўнасці для вырашэння спрэчак, якія вынікаюць з дагавораў падраду, складае тры гады (артыкул 197 ГК).

На падставе пункта 1.4 артыкула 285 Падатковага кодэкса Рэспублікі Беларусь, фізічныя асобы, якія выконваюць працу па грамадзянска-прававых дагаворах, за разгляд іскавых заяў аб спагнанні платы за выкананую працу, аказаную паслугу, створаны аб'ект інтэлектуальнай уласнасці пры звароце ў суд вызваляюцца ад дзяржаўнай пошліны.

Адказ:

У адпаведнасці з часткай 6 артыкула 50 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – ПК) пры звальненні работніка працоўная кніжка выдаецца работніку ў дзень звальнення (у апошні дзень працы).

Калі ў дзень звальнення работнік прысутнічаў на працы і наймальнік не выдаваў яму працоўную кніжку, то наймальнікам дапушчана парушэнне заканадаўства аб працы.

У выпадку адсутнасці работніка на працы ў дзень звальнення альбо яго адмовы ад атрымання працоўнай кніжкі наймальнік у гэты дзень павінен накіраваць работніку заказны ліст з паведамленнем аб уручэнні аб неабходнасці з'явіцца за атрыманнем працоўнай кніжкі (пункт 74 інструкцыі аб парадку вядзення працоўных кніжак работнікаў, зацверджанайпастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 16.06.2014 № 40).

Работнік мае права атрымаць працоўную кніжку на рукі альбо напісаць у адрас наймальніка заяву аб накіраванні працоўнай кніжкі па пошце (з указаннем адрасу).

Пасля атрымання ад работніка названай заявы наймальнік не пазней наступнага дня павінен накіраваць працоўную кніжку па паказанаму ў заяве адрасе. У адваротным выпадку работнік таксама мае права звярнуцца ў тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента альбо ў суд для ліквідацыі парушэння заканадаўства аб працы.

Аб дадзеным парушэнні работнік мае права паведаміць у тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента, размешчанае ў межах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой паўстала дадзенае пытанне, а таксама звярнуцца з іскавай заявай у суд па месцы рэгістрацыі арганізацыі для спагнання сярэдняга заробку за час вымушанага прагулу.

Згодна з артыкулам 79 ПК пры затрымцы выдачы працоўнай кніжкі па віне наймальніка работніку выплачваецца сярэдні заробак за ўвесь час вымушанага прагулу, і дата звальнення пры гэтым змяняецца на дзень выдачы працоўнай кніжкі.

Адказ:

Наймальнік абавязаны выдаваць заработную плату ў дні, вызначаныя ў калектыўным дагаворы, пагадненні або працоўным дагаворы, але не радзей двух разоў у месяц, калі іншая перыядычнасць не вызначана кантрактам, замацаваная ў ТК (артыкулы 55, 73, 261-2 ТК).

Нявыплата заработнай платы работніку ў устаноўленыя тэрміны з'яўляецца парушэннем заканадаўства аб працы і цягне адміністрацыйную адказнасць.

Затрымка выплаты заработнай платы цягне яе індэксацыю, у тым выпадку, калі такая затрымка складае адзін каляндарны месяц і больш, у параўнанні з устаноўленым тэрмінам выплаты заработнай платы. Абавязак вырабіць індэксацыю заработнай платы ўскладзены на ўсіх наймальнікаў па-за залежнасці ад формы ўласнасці арганізацыі (Артыкул 58 ТК).

Для аднаўлення парушанага права, работнік мае права звярнуцца ў тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы, размешчанае ў межах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой паўстала дадзенае пытанне.

Для спагнання заработнай платы работнік мае права скарыстацца судовым альбо пазасудовым спосабам абароны сваіх правоў:

Судовы спосаб абароны прадугледжвае зварот работніка з іскавай заявай у суд па месцы рэгістрацыі юрыдычнай асобы альбо па месцы жыхарства індывідуальнага прадпрымальніка. Работнік звяртаецца ў суд без выплаты дзяржаўнай пошліны.

Пазасудовы парадак спагнання заработнай платы прадугледжвае зварот да натарыуса за здзяйсненнем выканаўчага надпісу аб спагнанні налічанай, але не выплачанай работніку заработнай платы. Асоба, якая звярнулася за здзяйсненнем такой выканаўчай надпісы, вызвалена ад выплаты натарыяльнага тарыфу за здзяйсненне натарыяльных дзеянняў, а таксама за аказанне паслуг прававога і тэхнічнага характару натарыусамі.

Для здзяйснення выканаўчай надпісы неабходна прадаставіць дакумент, які змяшчае звесткі аб месцы працы, суме запазычанасці па налічанай, але не выплачанай работніку заработнай плаце, тэрмінах выплаты, падпісаны кіраўніком арганізацыі і галоўным бухгалтарам, індывідуальным прадпрымальнікам, змацаваны пячаткай арганізацыі, за выключэннем арганізацый, якія ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі мае права не выкарыстоўваць друку.

Выканаўчая надпіс з'яўляецца выканаўчым дакументам і падлягае выкананню ў парадку, устаноўленым заканадаўствам аб выканаўчым вытворчасці.

Адказ:

У адпаведнасці з артыкулам 63 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – ПК) формы, сістэмы і памеры аплаты працы работнікаў, у тым ліку і дадатковыя выплаты стымулюючага і кампенсавальнага характару, устанаўліваюцца наймальнікам на падставе калектыўнага дагавора, пагаднення i працоўнага дагавора.

Прэмія ставіцца да выплатах стымулюючага характару і не з'яўляецца абавязковай.

Устанаўленне паказчыкаў, умоў і памераў прэміравання работнікаў уваходзіць у кампетэнцыю наймальніка.

Як правіла, парадак і ўмовы прэміравання работнікаў вызначаюцца ў Становішчы аб аплаце працы работнікаў арганізацыі,калектыўным дагаворы, іншых лакальных нарматыўных прававых актах.

Канкрэтныя памеры прэмій работнікаў вызначаюцца ў адпаведнасці з іх асабістым укладам у агульныя вынікі працы і максімальнымі памерамі не абмяжоўваюцца. Права вызначаць канкрэтныя памеры прэмій, што выплачваюцца работнікам арганізацыі, у тым ліку звольненым, прадастаўлена наймальніку.

Па гэтым пытанні работнік мае права звярнуцца ў Камісію па працоўных спрэчках або ў суд.

Адказ:

Згодна з артыкулам 77 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – ПК) пры звальненні работніка ўсе выплаты, належныя яму ад наймальніка на дзень звальнення, вырабляюцца не пазней дня звальнення. Калі работнік у дзень звальнення не працаваў, то адпаведныя выплаты павінны быць зроблены не пазней наступнага дня пасля прад'яўлення ім патрабавання аб разліку. У выпадку спрэчкі аб памерах выплат, належных работніку пры звальненні, наймальнік абавязаны ў пазначаны ў дадзеным артыкуле тэрмін выплаціць сумму, якую нельга аспрэчваць.

Як правіла, пры звальненні работніку належыць да выплаты заробная плата за апошні месяц працы з улікам фактычна апрацаванага часу, а пры невыкарыстанні або частковым выкарыстанні працоўнага адпачынку – грашовая кампенсацыя.

Калі работніку ў дзень звальнення не выплачаны, належныя яму сумы, тады наймальнікам зроблена парушэнне заканадаўства аб працы. Аб дадзеным парушэнні работнік мае права паведаміць у тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента, размешчанае ў межах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой паўстала дадзенае пытанне, альбо звярнуцца з іскавай заявай у суд па месцы рэгістрацыі арганізацыі.

Акрамя таго, у выпадку нявыплаты заробка па віне наймальніка ў тэрміны, устаноўленыя артыкулам 77 ПК, належных на дзень звальненні сум выплат работнік мае права спагнаць з наймальніка сярэдні заробак за кожны дзень іх затрымкі, а ў выпадку нявыплаты часткі сумы –прапарцыянальна нявыплачаным пры разліку грашовым сумам (артыкул 78 ПК).

Для спагнання сярэдняга заробку за кожны дзень затрымкі разліку пры звальненні работнік мае права звярнуцца з іскавай заявай у суд па месцы рэгістрацыі арганізацыі.

Адказ:

Згодна з артыкулам 170 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь(далей – ПК) наймальнік абавязаны прадастаўляць работніку працоўны водпуск, як правіла, на працягу кожнага рабочага года (штогод).У выключных выпадках, калі прадастаўленне поўнага працоўнага водпуску работніку ў бягучым працоўным годзе можа неспрыяльна адбіцца на нармальнай дзейнасці арганізацыі, дазваляецца са згодай работніка перанесенне часткі водпуску на наступны працоўны год. Астатняя частка працоўнага водпуску не можа быць менш чатырнаццаці каляндарных дзён і прадастаўляецца да заканчэння гэтага працоўнага года. Пераносная частка працоўнага водпуску па жаданні работніка далучаецца да водпуску за наступны працоўны год ці выкарыстоўваецца асобна.

Рабочым годам у адпаведнасці з артыкулам 163 ПК прызнаецца прамежак часу, роўны па працягласці каляндарнаму году, але вылічваецца для кожнага работніка з дня прыёму на працу.

Згодна з часткай 1 артыкула 166 ПК працоўныя адпачынкі (асноўны і дадатковы) за першы працоўны год прадастаўляюцца не раней чым праз шэсць месяцаў працы ў наймальніка, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных дадзеным артыкулам.

За другі і наступныя працоўныя гады працоўныя адпачынкі прадастаўляюцца ў любы час працоўнага года ў адпаведнасці з чарговасцю прадастаўлення працоўных адпачынкаў, калі іншае не прадугледжана ПК (артыкул 167 ПК).

Артыкулам 168 ПК устаноўлена, што чарговасць прадастаўлення працоўных адпачынкаў устанаўліваецца для калектыву работнікаў графікам працоўных адпачынкаў, які зацвярджаецца наймальнікам, а таксама ўзгодненых з прафсаюзам, калі такое ўзгадненне прадугледжана калектыўным дагаворам. Пры складанні графіка працоўных адпачынкаў наймальнік ўлічвае меркаванне работніка аб часе яго сыходу ў адпачынак, калі гэта не перашкаджае нармальнай дзейнасці арганізацыі і рэалізацыі права на адпачынак іншых работнікаў, а таксама плануе чарговасць працоўных адпачынкаў у адпаведнасці з часткай чацвёртай дадзенага артыкула. Графік працоўных адпачынкаў складаецца на каляндарны год не пазней за 5 студзеня або іншага тэрміну, устаноўленага калектыўным дагаворам, пагадненнем або ўзгодненага наймальнікам з прафсаюзам, і даводзіцца да ведама ўсіх работнікаў. Дата пачатку працоўнага водпуску вызначаецца па дамоўленасці паміж работнікам і наймальнікам.

Такім чынам, наймальнік абавязаны прадаставіць работніку на працягу кожнага працоўнага года працоўны адпачынак працягласцю менш за 14 каляндарных дзён у адпаведнасці з зацверджаным графікам працоўных адпачынкаў.

Калі работніку на працягу працоўнага года не прадастаўлены працоўны адпачынак працягласцю не менш за 14 каляндарных дзён, то наймальнікам зроблена парушэнне заканадаўства аб працы. Аб дадзеным парушэнні работнік мае права паведаміць у тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента, размешчанае ў межах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой паўстала дадзенае пытанне, альбо звярнуцца ў Камісію па працоўных спрэчках, а ў выпадку яе адсутнасці ў арганізацыі - з іскавай заявай у суд па месцы рэгістрацыі наймальніка.

Адказ:

Згодна з вызначэннем, якое выкладзена ў падпункце 2.8 пункта 2 Правілаў дарожнага руху, зацверджаных Указам ПрезидентаРеспублики Беларусь ад 28 лістапада 2005 г., кіроўца – фізічная асоба, якая кіруець транспартным сродкам, самаходнай машынай, за выключэннем асобы, якая вучыцца кіраванню механічным транспартным сродкам, самаходнай машынай (здае кваліфікацыйны практычны экзамен на права кіравання механічным транспартным сродкам, самаходнай машынай).

Як вынікае з пытання, намеснік кіраўніка арганізацыі (дырэктар па маркетынгу), а таксама спецыялісты аддзелаў выкарыстоўваюць службовыя аўтамабілі ў службовых мэтах. Такім чынам, яны ажыццяўляюць кіраванне транспартнымі сродкамі як кіроўцы.

На падставе выкладзенага, на названых асоб распаўсюджваюцца патрабаванні пункта 44 інструкцыі аб парадку навучання, стажыроўкі, інструктажу і праверкі ведаў працоўных па пытаннях аховы працы, зацверджанай пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 28 лістапада 2008 г. № 175, згодна з якім спецыялісты, якія выконваюць работы па прафесіях рабочых, праходзяць інструктаж і праверку ведаў па пытаннях аховы працы ў адпаведнасці з главой 2 інструкцыі.

Адказ:

Згодна з артыкулам 32 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб ахове працы", пункце 78 правілаў расследавання і ўліку няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў, зацверджаных пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 15.01.2004 № 30, у выпадку нязгоды з вынікамі расследавання няшчаснага выпадку, праведзенага наймальнікам, пацярпелы (асоба, якая прадстаўляе яго інтарэсы) мае права звярнуцца з адпаведнай заявай у абласное (Мінскае гарадское) Упраўленне Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы, Дэпартамент або ў суд у трохмесячны тэрмін з дня, калі ён даведаўся або павінен быў даведацца аб парушэнні свайго права.

Адказ:

Да, мае. У адпаведнасці з патрабаваннямі артыкула 11 Закона Рэспублікі Беларусь» Аб ахове працы " работнік мае права адмовіцца ад выканання даручанай працы ў выпадку непрадастаўлення яму сродкаў індывідуальнай абароны, якія непасрэдна забяспечваюць бяспеку працы. Пералік названых сродкаў індывідуальнай абароны зацверджаны пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны ад 15.10.2010 № 145. Пры адмове ад выканання даручанай працы па названай падставе работнік абавязаны неадкладна пісьмова паведаміць наймальніку альбо ўпаўнаважанай службовай асобе наймальніка аб матывах такой адмовы, падпарадкоўвацца правілам унутранага працоўнага распарадку, за выключэннем выканання вышэйпаказанай працы.

Адказ:

Артыкулам 17 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб ахове працы" вызначана, што наймальнік нясе абавязкі па распрацоўцы, укараненні і падтрыманні функцыянавання сістэмы кіравання аховай працы, якая забяспечвае ідэнтыфікацыю небяспек, ацэнку прафесійных рызык, вызначэнне мер кіравання прафесійнымі рызыкамі і аналіз іх выніковасці, распрацоўцы і рэалізацыі мерапрыемстваў па паляпшэнні ўмоў і аховы працы.

Нарматыўнымі прававымі актамі па ахове працы не рэгламентавана, якому тэхнічным нарматыўным акце павінна адпавядаць сістэма кіравання аховай працы арганізацыі.

У адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь "аб тэхнічным нарміраванні і стандартызацыі" тэхнічныя нарматыўныя прававыя акты (тэхнічныя кодэксы ўсталяванай практыкі, дзяржаўныя стандарты) з'яўляюцца добраахвотнымі для прымянення (за выключэннем, калі ў заканадаўчым акце Рэспублікі Беларусь, тэхнічным рэгламенце Рэспублікі Беларусь альбо іншым нарматыўным прававым акце Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь дадзена спасылка на тэхнічны кодэкс устаноўленай практыкі, патрабаванні гэтага тэхнічнага кодэкса ўсталяванай практыкі становяцца абавязковымі для, калі добраахвотнасць яго прымянення не ўстаноўлена адпаведным заканадаўчым актам Рэспублікі Беларусь, тэхнічным рэгламентам Рэспублікі Беларусь альбо іншым нарматыўным прававым актам Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь).

Такім чынам, арганізацыя самастойна прымае рашэнне аб неабходнасці і тэрмінах прывядзення дзеючай сістэмы кіравання аховай працы ў адпаведнасць з СТБ ISO 45001-2020 " сістэмы менеджменту здароўя і бяспекі пры прафесійнай дзейнасці. Патрабаванні і кіраўніцтва па ўжыванні"»

Адказ:

У адпаведнасці з артыкулам 4 Закона Рэспублікі Беларусь ад 17 ліпеня 2002 года "Аб устанаўленні і парадку павышэння мінімальнай заработнай платы" памер месячнай мінімальнай заработнай платы ўстанаўліваецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь штогод з 1 студзеня.

У адпаведнасці з часткай першай артыкула 59 ТК, МЗП (месячная і гадзінная) - дзяржаўны мінімальны сацыяльны стандарт у галіне аплаты працы, які наймальнік абавязаны ўжываць у якасці ніжэйшай мяжы аплаты працы работнікаў за працу ў нармальных умовах на працягу нармальнай працягласці працоўнага часу пры выкананні абавязкаў работніка, якія вынікаюць з заканадаўства, лакальных прававых актаў і працоўнага дагавора.

Памер МЗП у якасці ніжэйшай мяжы аплаты працы работнікаў з'яўляецца абавязковым для ўсіх наймальнікаў, з якімі работнікі складаюцца ў працоўных адносінах, заснаваных на працоўным дагаворы (кантракце), і не ўжываецца ў дачыненні да асоб, з якімі заключаны іншыя дагаворы.

Работніку, у якога памер налічанай заработнай платы аказаўся ніжэй за памер мінімальнай заработнай платы (месячнай і гадзіннай), наймальнік абавязаны зрабіць даплату да памеру мінімальнай заработнай платы (месячнай і гадзіннай).

За дадзенае парушэнне заканадаўства аб працы прадугледжана адміністрацыйная адказнасць.

Для аднаўлення парушанага права, работнік мае права звярнуцца ў тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы, размешчанае ў межах той адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой паўстала дадзенае пытанне.

Даплата да МЗП не вырабляецца, калі ў разліковым перыядзе работнік не выканаў устаноўленыя наймальнікам месячныя або вартавыя нормы працы, у тым ліку без паважнай прычыны не адпрацаваў устаноўленую норму працоўнага часу (прагул, шлюб па віне работніка і т.д.).

Адказ:

Пунктам 51 правілаў расследавання і ўліку няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў, зацверджаных пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 15.01.2004 № 30, прадугледжваецца, што асобы, якія ўдзельнічалі ў спецыяльным расследаванні, сведчаць свой удзел у расследаванні подпісамі на заключэнні дзяржаўнага інспектара працы, пры нязгодзе з заключэннем - на працягу двух рабочых дзён пасля азнаямлення з ім выкладаюць асаблівае меркаванне, якое прыкладаецца да дакументаў спецыяльнага расследавання.

У адпаведнасці з пунктам 82 вышэйзгаданых правілаў арганізацыя, якая ўзяла на ўлік няшчасны выпадак на вытворчасці, страхавальнік, пацярпелы або асоба, якая прадстаўляе яго інтарэсы, страхоўшчык, асобы, якія дапусцілі парушэнні актаў заканадаўства, тэхнічных нарматыўных прававых актаў, абавязковых для захавання, лакальных прававых актаў, якія прывялі да няшчаснага выпадку, могуць абскардзіць заключэнне дзяржаўнага інспектара працы аб няшчасным выпадку на вытворчасці ў парадку падпарадкаванасці ў начальніка міжраённага аддзела, абласнога або Мінскага гарадскога ўпраўлення Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы, дырэктара Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы (асоб, якія выконваюць іх абавязкі) на працягу трох месяцаў з даты яго складання або ў судзе ў адпаведнасці з заканадаўствам.

Пры гэтым падача страхавальнікам скаргі не з'яўляецца падставай для невыканання ім заключэння дзяржаўнага інспектара працы.

Адказ:

Паводле артыкула 55 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей - ПК) на наймальніка ўскладзены абавязак па выкананні тэрмінаў выплаты заработнай платы.

Артыкулам 73 ТК вызначаецца, што тэрмін выплаты заработнай платы павінен быць усталяваны ў канкрэтныя дні, а не перыядам.

Па частцы 3 артыкула 10.12 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях прадугледжана адміністрацыйная адказнасць у выглядзе штрафу за нявыплату або няпоўную выплату ва ўстаноўлены тэрмін заработнай платы, іншых выплат, належных работніку ад наймальніка ў адпаведнасці з заканадаўствам.

Зыходзячы з дыспазіцыі названай часткі адміністрацыйная адказнасць будзе наступаць у тым выпадку, калі выплата заработнай платы не праведзена работніку ў поўным аб'ёме ва ўстаноўлены тэрмін яе выплаты альбо выплачана пазней.

Выплата ж наймальнікам заработнай платы раней дзён вызначаных у арганізацыі для яе выплаты сведчыць аб выкананні ўстаноўленых тэрмінаў выплаты заработнай платы.

Адказ:

Калі ў арганізацыі адбыўся няшчасны выпадак, ён павінен быць расследаваны ў адпаведнасці з правіламі расследавання і ўліку няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў, зацверджанымі пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 15.01.2004 № 30.

Утойванне няшчаснага выпадку ад расследавання з'яўляецца адміністрацыйным правапарушэннем і цягне накладанне штрафу ад дзесяці да пяцідзесяці базавых велічынь (артыкул 10.14 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях).

Справы аб адміністрацыйных правапарушэннях за парушэнні вышэйзгаданых правілаў расследавання маюць права разглядаць Дэпартамент дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь.

Адказ:

Замену або рамонт сродкаў індывідуальнай абароны, якія прыйшлі ў непрыдатнасць да заканчэння перыяду выкарыстання па прычынах, якія не залежаць ад работніка, абавязаны ажыццяўляць наймальнік.

У выпадку, калі сродкі індывідуальнай абароны прыйшлі ў непрыдатнасць па віне работніка, наймальнік таксама ажыццяўляе яе рамонт або замену. Пры гэтым наймальнік мае права патрабаваць ад работніка кампенсацыю кошту сродкаў абароны, якія падлягаюць замене.

Адказ:

Інструкцыяй аб парадку забеспячэння работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны, зацверджанай пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 30.12.2008 № 209, вызначана, што сродкі індывідуальнай абароны былыя ва ўжыванні выдаюцца іншым работнікам толькі пасля мыцця, Хімчысткі, дэзінфекцыі і рамонту. Перыяд іх далейшага выкарыстання вызначаецца ў залежнасці ад працэнта зносу сродкі індывідуальнай абароны, які ўносіцца ў асабістую картку работніка.

Такім чынам, дапускаецца выдача раней выкарыстаных сродкаў абароны пасля іх мыцця, Хімчысткі, дэзінфекцыі і рамонту.

Адказ:

У адпаведнасці з пунктам 78 Правілаў расследавання і ўліку няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў, зацверджаных пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 15.01.2004 № 30, пытанні, звязаныя з нязгодай асобы, які дапусціў парушэнні актаў заканадаўства, тэхнічных нарматыўных прававых актаў, абавязковых для выканання ,

лакальных прававых актаў, якія прывялі да няшчаснага выпадку, з утрыманнем акта аб няшчасным выпадку на вытворчасці формы Н-1 з-за неадпаведнасці выкладзеных у ім абставінаў няшчаснага выпадку фактычным абставінам або выкладзеных у ім высноў, разглядаюцца па яго заяве Дэпартаментам дзяржаўнай інспекцыі працы, яго адасобленымі тэрытарыяльнымі падраздзяленнямі, або ў судзе.

УВАГА!

Заява можа быць пададзена ў трохмесячны тэрмiн з дня, калі заяўнік даведаўся або павінен быў даведацца аб парушэнні свайго права.

ДАВЕДАЧНА

Зварот у тэрытарыяльнае падраздзяленне Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы ці заяву ў суд падаецца па месцы рэгістрацыі арганізацыі.

Адказ:

Работніку заканадаўствам прадастаўлена права на адмову ад выканання даручанай работы пры непрадастаўленні яму сродкаў індывідуальнай абароны, якія непасрэдна забяспечваюць бяспеку працы. Пры адмове ад выканання даручанай работы па ўказаных падставах работнік абавязаны неадкладна пісьмова паведаміць упаўнаважанай службовай асобе наймальніка аб матывах такой адмовы і падпарадкоўвацца правілам унутранага працоўнага распарадку, за выключэннем выканання даручанай работы.

Пералік сродкаў індывідуальнай абароны, якія непасрэдна забяспечваюць бяспеку працы, зацверджаны пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны ад 15.10.2010 № 145.