Палажэнне аб Дэпартаменце Дзяржаўнай інспекцыі працы:
1. Дэпартамент дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь (далей - Дэпартамент) з'яўляецца структурным падраздзяленнем цэнтральнага апарата Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь (далей - Міністэрства) з правамі юрыдычнай асобы, надзеленым дзяржаўна-ўладнымі паўнамоцтвамі і якія ажыццяўляюць нагляд за выкананнем заканадаўства аб працы і аб ахове працы.
У склад Дэпартамента ўваходзяць кіравання, аддзелы, тэрытарыяльныя адасобленыя падраздзяленні (абласныя, Мінскае гарадское кіравання). У склад адасобленых тэрытарыяльных падраздзяленняў (абласных упраўленняў) уваходзяць міжраённыя аддзелы.
2. Дэпартамент у сваёй дзейнасці кіруецца Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, Палажэннем аб Міністэрстве працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь, зацверджаным пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 31 кастрычніка 2001 г. N 1589
3. Дэпартамент мае самастойны баланс, рахункі ў банках, пячатку і бланкі з выявай Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь, са сваім найменнем і найменнем Міністэрства, а таксама іншыя друку і штампы.
4. У сваёй дзейнасці Дэпартамент узаемадзейнічае са спецыяльна ўпаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі кантролю (нагляду), рэспубліканскімі органамі дзяржаўнага кіравання, іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі, падпарадкаванымі ўраду Рэспублікі Беларусь, мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі, Следчым камітэтам Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўным камітэтам судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь, органамі пракуратуры, прафсаюзамі.
5. Задачамі Дэпартамента з'яўляюцца:
5.1. ажыццяўленне нагляду за выкананнем заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
5.2. выяўленне і спыненне парушэнняў заканадаўства аб працы і аб ахове працы.
6. Дэпартамент ажыццяўляе паўнамоцтвы ў адпаведнасці з заканадаўствам і не з'яўляецца органам па разглядзе працоўных спрэчак.
7. Дэпартамент у адпаведнасці з ускладзенымі на яго задачамі ажыццяўляе наступныя функцыі:
7.1. ажыццяўляе нагляд за выкананнем органамі дзяржаўнага кіравання, іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі, падпарадкаванымі ўраду Рэспублікі Беларусь, працадаўцамі заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
7.2. заслухоўвае на пасяджэннях калегіі дэпартамента ўпаўнаважаных службовых асоб дзяржаўных органаў, іншых дзяржаўных арганізацый, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь, і працадаўцаў па пытаннях выканання заканадаўства аб працы і аб ахове працы, атрымлівае ад іх тлумачэнні па фактах выяўленых парушэнняў;
7.3. уносіць ва ўстаноўленым парадку прапановы аб прыпыненні або адмене дзеяння супярэчаць заканадаўству аб працы і аб ахове працы нарматыўных прававых актаў, тэхнічных нарматыўных прававых актаў, лакальных нарматыўных прававых актаў;
7.4. уносіць прапановы адпаведным дзяржаўным органам і наймальнікам аб прыцягненні да адказнасці работнікаў, у тым ліку службовых асоб, якія дапусцілі парушэнні заканадаўства аб працы і аб ахове працы, аж да вызвалення іх ад займаных пасад;
7.5. ажыццяўляе нагляд за правядзеннем дзяржаўнымі органамі, іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі, падпарадкаванымі ўраду Рэспублікі Беларусь, наймальнікамі работы па навучанні кіраўнікоў і спецыялістаў арганізацый па пытаннях заканадаўства аб працы і аб ахове працы і патрабуе ў неабходных выпадках правядзення пазачарговай праверкі ведаў па гэтых пытаннях;
7.6. інфармуе пры неабходнасці дзяржаўныя органы, іншыя дзяржаўныя арганізацыі, падпарадкаваныя ўраду Рэспублікі Беларусь, органы пракуратуры, працадаўцаў аб выніках праведзеных праверак выканання заканадаўства аб працы і аб ахове працы для прыняцця неабходных мер па ліквідацыі выяўленых парушэнняў;
7.7. у выпадках выяўлення парушэнняў патрабаванняў па ахове працы, якія ствараюць пагрозу захаванню жыцця, здароўю і працаздольнасці працуючых у працэсе іх працоўнай дзейнасці, інфармуе для прыняцця мер дзяржаўныя органы, якія маюць права прыпыняць дзеянне спецыяльнага дазволу( ліцэнзіі), атэстацыю, акрэдытацыю і ануляваць пасведчанні і сертыфікаты;
7.8. выключаны;
7.9. удзельнічае ў прыёмцы скончаных будаўніцтвам аб'ектаў вытворчага і сацыяльна-бытавога прызначэння;
7.10. выключаны;
7.11. патрабуе шляхам выдачы прадпісання ўнясення змяненняў у тэхналагічную дакументацыю на вытворчае абсталяванне, тэхналагічныя працэсы на адпаведнасць патрабаванням па ахове працы;
7.12. праводзіць спецыяльныя расследаванні няшчасных выпадкаў на вытворчасці і ўдзельнічае ва ўстаноўленым парадку ў расследаванні прафесійных захворванняў, а таксама ажыццяўляе нагляд за выкананнем працадаўцамі заканадаўства аб расследаванні і ўліку няшчасных выпадкаў на вытворчасці;
7.13. узгадняе ва ўстаноўленым парадку ў межах сваёй кампетэнцыі праекты тэхнічных нарматыўных прававых актаў;
7.14. ажыццяўляе нагляд за забеспячэннем работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны;
7.15. ажыццяўляе аналіз парушэнняў заканадаўства аб працы і аб ахове працы, няшчасных выпадкаў на вытворчасці, уносіць ва ўстаноўленым парадку прапановы па іх папярэджанні;
7.15-1. аказвае кансультатыўную дапамогу бакам калектыўных працоўных адносін у мэтах прадухілення ўзнікнення калектыўных працоўных спрэчак;
7.15-2. вядзе ўлік ўзніклых калектыўных працоўных спрэчак і створаных працоўных арбітражаў;
7.16. штогод падрыхтоўвае праект дакладу ўраду Рэспублікі Беларусь аб захаванні заканадаўства аб працы і аб ахове працы ў Рэспубліцы Беларусь;
7.17. вядзе прыём грамадзян, упаўнаважаных службовых асоб працадаўцаў па пытаннях, аднесеных да кампетэнцыі Дэпартамента;
7.18. складае пратаколы і разглядае справы аб адміністрацыйных правапарушэннях у выпадках і парадку, устаноўленых заканадаўчымі актамі;
7.19. разглядае ў межах сваёй кампетэнцыі ў парадку, устаноўленым заканадаўствам, звароты (прапановы, заявы, скаргі) грамадзян, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і юрыдычных асоб;
7.20. садзейнічае вывучэнню працадаўцамі і працуюць заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
7.21. выяўляе факты заключэння грамадзянска-прававых дагавораў на выкананне работ, якія згодна з заканадаўствам аб працы павінны ажыццяўляцца на падставе працоўнага дагавора, і паведамляе органы пракуратуры аб выяўленых фактах парушэння заканадаўства для прыняцця неабходных мер;
7.22. устанаўлівае факты здзяйснення правапарушэнняў юрыдычнымі асобамі, індывідуальнымі прадпрымальнікамі, якія прадстаўляюць працу па грамадзянска-прававых дагаворах, прадметам якіх з'яўляецца выкананне работ, аказанне паслуг і стварэнне аб'ектаў інтэлектуальнай уласнасці;
7.23. выключаны;
7.23-1. узаемадзейнічае ў межах прадастаўленых паўнамоцтваў з дзяржаўнымі органамі і міжнароднымі арганізацыямі замежных дзяржаў па пытаннях, якія ўваходзяць у кампетэнцыю Міністэрства, прадстаўляе інтарэсы Міністэрства ў гэтых органах і арганізацыях, а таксама ва ўстаноўленым парадку падрыхтоўвае да заключэння Міжнародныя дагаворы міжведамаснага характару;
7.24. ажыццяўляе іншыя функцыі, прадугледжаныя заканадаўствам.
8. Дэпартамент для ажыццяўлення ўскладзеных на яго задач і функцый мае права:
8.1. ўносіць на разгляд Міністэрства прапановы па пытаннях, аднесеных да кампетэнцыі Дэпартамента, у тым ліку праекты нарматыўных прававых актаў па ўказаных пытаннях для іх зацвярджэння;
8.2. прыцягваць пры неабходнасці адпаведных спецыялістаў і працадаўцаў да ўдзелу ў правядзенні праверак стану аховы працы на вытворчасці;
8.3. запытваць у рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання, іншых дзяржаўных арганізацый, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, іншых арганізацый інфармацыю па пытаннях, якія ўваходзяць у яго кампетэнцыю, у парадку, устаноўленым заканадаўствам;
8.4. патрабаваць ад праектных арганізацый, арганізацый-вытворцаў унясення змяненняў у тэхналагічныя працэсы, канструкцыі станкоў, машын і іншага абсталявання, якія не адпавядаюць патрабаванням па ахове працы, і ўносіць ва ўстаноўленым парадку прапановы аб спыненні іх вытворчасці;
8.5. выключаны;
8.6. садзейнічаць ва ўстаноўленым парадку ў фарміраванні дзяржаўных праграм у межах сваёй кампетэнцыі;
8.7. арганізоўваць навучанне і павышэнне кваліфікацыі дзяржаўных інспектараў працы і іншых работнікаў Дэпартамента, фарміраваць яго кадравы рэестр;
8.8. звяртацца ў суд, які разглядае эканамічныя справы, з пазовам аб ліквідацыі арганізацыі, у якой выяўлена сістэматычнае грубае парушэнне заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
8.9. прыцягваць на дагаворнай аснове навуковыя калектывы, установы адукацыі для распрацоўкі праектаў нарматыўных прававых актаў;
8.10. разглядаць ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку звароты грамадзян і юрыдычных асоб па пытаннях, аднесеных да кампетэнцыі Дэпартамента;
8.11. ажыццяўляць знешнеэканамічную дзейнасць у адпаведнасці з заканадаўствам;
8.11-1. выклікаць прадстаўнікоў правяраемага працадаўцы, а таксама іншых асоб, якія маюць дакументы і (або) інфармацыю аб дзейнасці правяраемага працадаўцы;
8.12. ажыццяўляць іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з заканадаўствам.
9. Службовыя асобы Дэпартамента, якія з'яўляюцца дзяржаўнымі інспектарамі працы, маюць права:
9.1. для праверкі выканання заканадаўства аб працы і аб ахове працы свабодна праходзіць на тэрыторыю, аб'екты і ў памяшканні працадаўцы ў парадку, устаноўленым заканадаўствам;
9.2. Дырэктар дэпартамента, яго намеснікі, начальнікі ўпраўленняў, аддзелаў, іх намеснікі, начальнікі міжраённых аддзелаў, іх намеснікі маюць права разглядаць справы аб адміністрацыйных правапарушэннях, пратаколы аб здзяйсненні якіх складзеныя службовымі асобамі Дэпартамента.
10. Дзяржаўны інспектар працы ажыццяўляе сваю дзейнасць у межах паўнамоцтваў, прадастаўленых актамі заканадаўства.
11. Выключаны.
12. Дзяржаўны інспектар працы ў сваёй дзейнасці незалежны пры прыняцці рашэння ў адпаведнасці з заканадаўствам.
13. Дзяржаўнаму інспектару працы забараняецца выдаваць звесткі аб крыніцы атрымання інфармацыі аб парушэннях заканадаўства аб працы і аб ахове працы ў выпадках, вызначаных заканадаўствам.
14. Дэпартамент узначальвае дырэктар, які назначаецца на пасаду і вызваляецца ад пасады Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь па ўзгадненні з Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь. Дырэктар дэпартамента падпарадкоўваецца міністру і яго намесніку, які курыруе дзейнасць Дэпартамента.
Дырэктар дэпартамента з'яўляецца членам калегіі Міністэрства па пасадзе, мае намеснікаў, у тым ліку аднаго першага. Намеснікі дырэктара Дэпартамента прызначаюцца на пасаду і вызваляюцца ад пасады міністрам працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь (далей - міністр) па ўзгадненні з Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь. Намеснікі дырэктара Дэпартамента з'яўляюцца дзяржаўнымі інспектарамі працы Рэспублікі Беларусь.
15. Дырэктар Дэпартамента:
15.1. выключаны;
15.2. кіруе дзейнасцю Дэпартамента і нясе персанальную адказнасць за рэалізацыю дзяржаўна-ўладных паўнамоцтваў па ажыццяўленні нагляду за выкананнем заканадаўства аб працы і аб ахове працы і выкананне ўскладзеных на Дэпартамент задач і функцый;
15.3. выдае ў межах сваёй кампетэнцыі загады, распараджэнні па напрамках дзейнасці Дэпартамента, сцвярджае палажэнні аб структурных падраздзяленнях і аб адасобленых падраздзяленнях Дэпартамента;
15.4. размяркоўвае абавязкі паміж намеснікамі;
15.5. прадстаўляе інтарэсы аддзела ў дзяржаўных органах і іншых дзяржаўных арганізацыях, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь;
15.6. у межах, вызначаных Міністэрствам, на падставе заканадаўства распараджаецца маёмасцю Дэпартамента, у тым ліку грашовымі сродкамі, без даверанасці дзейнічае ад імя Дэпартамента, адкрывае рахункі ў банках;
15.7. забяспечвае захаванне выканальніцкай і працоўнай дысцыпліны работнікамі Дэпартамента;
15.8. ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў межах сваёй кампетэнцыі.
16. Дырэктар дэпартамента З'яўляецца галоўным дзяржаўным інспектарам працы Рэспублікі Беларусь, які:
16.1. падрыхтоўвае рэкамендацыі па арганізацыі і правядзенні нагляду за выкананнем заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
16.2. выключаны;
16.3. ставіць пытанне перад кампетэнтнымі дзяржаўнымі органамі аб прыцягненні да адказнасці службовых асоб, якія груба парушаюць заканадаўства аб працы і аб ахове працы;
16.4. прымае рашэнні аб накіраванні дзяржаўных інспектараў для правядзення праверак, расследавання і разгляду няшчасных выпадкаў на вытворчасці;
16.5. пры разглядзе скаргаў работнікаў і іншых грамадзян, працадаўцаў і іх упаўнаважаных службовых асоб на дзеянні( бяздзейнасць), рашэнні дзяржаўных інспектараў працы прымае адно з наступных рашэнняў:
16.5.1. пакідае рашэнне без змены, а скаргу без задавальнення;
16.5.2. адмяняе пастанову і накіроўвае скаргу на новы разгляд;
16.5.3. адмяняе рашэнне і задавальняе скаргу;
16.5.4. змяняе санкцыі ў межах, прадугледжаных нарматыўнымі прававымі актамі;
16.6. выносіць у межах сваіх паўнамоцтваў пастановы аб прымяненні санкцый і дае ўказанні, абавязковыя для выканання дзяржаўнымі органамі, іншымі арганізацыямі, іншымі працадаўцамі;
16.7. прымае рашэнні па пытаннях, не ўрэгуляваных у нарматыўных прававых актах, тэхнічных нарматыўных прававых актах па ахове працы;
16.8. сцвярджае па ўзгадненні з міністрам структуру і штатны расклад Дэпартамента ў межах устаноўленых колькасці работнікаў Міністэрства і выдаткаў на яго ўтрыманне.
17. Работнікі Дэпартамента прызначаюцца на пасаду і вызваляюцца ад пасады дырэктарам Дэпартамента. Дырэктар прымяняе да работнікаў меры заахвочвання, накладае дысцыплінарныя спагнанні.
18. Для калектыўнага абмеркавання найбольш важных пытанняў па рашэнні Міністэрства ў Дэпартаменце можа стварацца калегія колькасцю 7 чалавек у складзе дырэктара Дэпартамента (Старшыня Калегіі), яго намеснікаў, намесніка міністра, які курыруе дзейнасць Дэпартамента, і іншых кіруючых работнікаў Дэпартамента.
Палажэнне аб калегіі і яе персанальны склад зацвярджаюцца міністрам па прадстаўленні дырэктара Дэпартамента.
У выпадку ўзнікнення рознагалоссяў паміж дырэктарам дэпартамента і членамі Калегіі рашэнне прымае дырэктар дэпартамента, дакладваючы пра яго міністру. Члены калегіі могуць Міністра праінфармаваць аб сваім меркаванні.
Рашэнні калегіі дэпартамента афармляюцца пратаколам.
19. Фінансаванне дзейнасці Дэпартамента ажыццяўляецца на падставе каштарысу, які зацвярджаецца Міністрам у межах расходаў, прадугледжаных у рэспубліканскім бюджэце на фінансаванне Міністэрства.
Вядзенне бухгалтарскага ўліку і справаздачнасці, справаводства ажыццяўляецца Дэпартаментам.
20. Маёмасць Дэпартамента з'яўляецца рэспубліканскай уласнасцю і замацоўваецца за ім на праве аператыўнага кіравання.
21. Месцазнаходжанне Дэпартамента: 200004, г. Мінск, праспект Пераможцаў, д. 23, корпус 2.
