Патрабаванні па ахове працы пры вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў устаноўлены Міжгаліновымі правіламі па ахове працы пры вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў, зацверджаных пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь 29.12.2006 № 166 (далей – правілы па вытворчасці спірту), а таксама іншымі нарматыўнымі прававымі актамі, тэхнічнымі нарматыўнымі прававымі актамі па ахове працы.
Да выканання работ па абслугоўванні абсталявання для вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў дапускаюцца працуючыя, якія прайшлі ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку медыцынскі агляд, інструктаж, стажыроўку і праверку ведаў па пытаннях аховы працы.
Пры вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў на работнікаў магчыма ўздзеянне наступных небяспечных і шкодных вытворчых фактараў:
- рухомыя машыны і механізмы, рухомыя часткі вытворчага абсталявання;
- вырабы, якія перасоўваюцца, загатоўкі, матэрыялы;
- абвальванне сыравіны, матэрыялаў і гатовай прадукцыі;
- падвышанае значэнне напругі ў электрычным ланцугу, замыканне якой можа адбыцца праз цела чалавека;
- падвышаная ці паніжаная рухомасць паветра;
- падвышаная ці паніжаная тэмпература паверхняў абсталявання, матэрыялаў; недастатковая асветленасць працоўнай зоны;
- адсутнасць ці недахоп натуральнага святла;
- фізічныя і нервова-псіхічныя перагрузкі.
Асноўны абавязак працадаўцы пры арганізацыі працы працаўнікоў з'яўляецца забеспячэнне здаровых і бяспечных умоў працы. Акрамя таго, работадаўца абавязаны гарантаваць бяспеку пры эксплуатацыі тэрыторыі, капітальных пабудоў (будынкаў, збудаванняў), ізаляваных памяшканняў, абсталявання, вядзенні тэхналагічных працэсаў і прымяненні ў вытворчасці матэрыялаў, хімічных рэчываў.
Вытворчае абсталяванне павінна адпавядаць патрабаванням нарматыўных прававых актаў, тэхнічных нарматыўных прававых актаў і канструктарскай дакументацыі на выраб.
Абсталяванне павінна быць укамплектавана эксплуатацыйнымі дакументамі (пашпарт, кіраўніцтва па эксплуатацыі і іншае), якія змяшчаюць патрабаванні бяспекі.
Часткі абсталявання, якія ўяўляюць небяспеку, павінны быць афарбаваны ў сігнальныя колеры або пазначаны знакамі бяспекі у адпаведнасці з патрабаваннямі тэхнічных нарматыўных прававых актаў, якія з'яўляюцца ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі і пастановамі Урада Рэспублікі Беларусь абавязковымі для захавання.
Канструкцыя ахоўных агародж абсталявання павінна прадугледжваць выключэнне іх самаадвольнага перасоўвання. са становішча, якое забяспечвае абарону працавальнага.
Адкідныя, здымныя, рассоўныя элементы нерухомых ахоўных агародж павінны абсталёўвацца ручкамі і клямарамі, а таксама прыладамі для фіксацыі іх у адчыненым становішчы пры адчыненні ўверх або у закрытым становішчы пры адчыненні ўніз ці ў бок.
У выпадках, калі агароджа ўяўляе лёгказдымную канструкцыю, павінны ўжывацца блакавальныя ахоўныя агароджы ці блакавальныя ахоўныя агароджы з фіксацыяй зачынення, абсталяваныя блакавальнай прыладай, злучаным з сістэмай кіравання абсталявання для яго адключэння і прадухіленні пуску пры адчыненні ці здыманні агародж.
Канструктыўнае выкананне органаў кіравання абсталявання павінна забяспечваць безадмоўнае і эфектыўнае кіраванне абсталяваннем як у звычайных умовах эксплуатацыі, так і ў аварыйных сітуацыях. Канструкцыя і размяшчэнне органаў кіравання абсталявання павінны выключаць самаадвольнае змяненне іх становішча.
Пры размяшчэнні абсталявання павінны быць забяспечаны зручнасць і бяспека яго абслугоўвання, бяспека эвакуацыі працуючых пры ўзнікненні аварыйных сітуацый, выключана (зніжана) уздзеянне шкодных і (або) небяспечных вытворчых фактараў на іншых працуючых.
Нягледзячы на гэта, на прадпрыемствах па вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў рэспублікі маюць месца выпадкі парушэнняў патрабаванняў аховы працы пры вытворчасці прадукцыі.
Напрыклад, дапускаюцца парушэнні правіл аховы працы пры эксплуатацыі стацыянарных істужачных канвеераў, у частцы адсутнасці ахоўных агародж у месцах набягання стужак на барабаны.
Эксплуатацыя істужачнага канвеера на лініі разліву без наяўнасці ахоўнай агароджы прываднага барабана.
У тэхналагічным працэсе вытворчасці спірту і лікёра-гарэлачных вырабаў шырока выкарыстоўваюцца трубаправоды для транспарціроўкі гарачай сыравіны і прадукцыі.
Абсталяванне, сіроваварачныя катлы, параправоды, трубаправоды гарачай вады і іншыя крыніцы значных вылучэнняў канвекцыйнага і прамяністага цяпла, тэмпература на паверхні якіх перавышае 45 ° С, павінны мець агароджу або цеплаізаляцыю.
У варачным аддзяленні трубаправод для тэхналагічнай вадкасці, які мае тэмпературу 90 ° С, размешчаны паблізу праходу да працоўных месцаў, не агароджаны, а таксама не мае цеплаізаляцыі.
Пляцоўкі для абслугоўвання абсталявання, размешчаныя на вышыні больш за 0,8 м, павінны абсталявацца агароджамі (парэнчамі) вышынёй не менш за 1 м і лесвіцамі з поручнямі.
На вышыні 0,5 м ад насцілу пляцоўкі (лесвіцы) усталёўваецца дадатковая падоўжная агароджа. Вертыкальныя стойкі агароджы (парэнчаў) размяшчаюцца з крокам не больш 1,2 м. Па баках насціл пляцоўкі абсталюецца суцэльнай бартавой паласой вышынёй 0,15 м.
Канструкцыя і памеры пляцовак для абслугоўвання абсталявання праектуюцца і вырабляюцца такім чынам, каб забяспечвалася зручнае і бяспечнае абслугоўванне абсталявання і выключалася магчымасць падзення працавальных. Паверхні насцілаў пляцовак для абслугоўвання абсталявання і прыступак усходаў павінны выключаць слізгаценне.
Дапушчальная нагрузка на пляцоўкі для абслугоўвання абсталявання ўстанаўліваецца ў праектнай дакументацыі і ўказваецца разам са схемай яе размяшчэння на таблічках (плакатах), нанесеных (размешчаных) на пляцоўках.
У аддзяленнях для падрыхтоўкі і перапампоўкі тэхналагічнай сыравіны, а таксама у цэху разліву гатовай прадукцыі выкарыстоўваецца пляцоўкі для абслугоўвання абсталявання вышынёй больш за 0,8 метра, якія не абсталяваны агароджамі (парэнчамі) вышынёй не менш за 1 м, поручнямі лесвіцы, а таксама краі насцілу пляцовак не абсталяваны суцэльнай бартавой паласой.
Вытворчыя працэсы выпрацоўкі спірту, сухіх кармавых дрожджаў, хлебапякарных дрожджаў з меласнай бражкі, двухвокісу вугляроду вадкай і цвёрдай (сухога лёду), гарэлкі і лікёра-гарэлачных вырабаў павінны быць на кожным тэхналагічным участку бесперапыннымі, максімальна механізаванымі і аўтаматызаванымі. у герметызаваным абсталяванні, выняткоўвалым вылучэнне ў памяшканне шкодных, выбуха-, пажаранебяспечных пар, газаў і пылі.
Забараняецца вырабляць працу на няспраўным абсталяванні, пры няспраўнасці кантрольна-вымяральных прыбораў, зазямляльных прылад, тэхналагічнай аснасткі, прылады, ахоўных агародж, блакаванняў і прылад, электраабсталявання, пускавы апаратуры, кнопак і дзяржальняў кіравання, а таксама пры адключанай мясцовай выцяжной вентыляцыі.
У брадзільным, брагарэктыфікацыйным, дэнатуратным, спіртазліўным, спіртапрыёмным, спіртаадпускным аддзяленнях, у спіртасховішчы, а таксама у аддзяленнях купажным, разлівачным, падрыхтоўкі гарэлкі, араматычных спіртоў, старэнні лікёраў, памяшканні вытворчасці двухвокісу вугляроду вадкай і сухога лёду (кампрэсарнае аддзяленне і аддзяленне напаўнення балонаў) павінны быць змантаваны газааналізатары, аўтаматычна ўключаючыя гукавую і светлавую сігналізацыю і аварыйную вентыля. вышэй гранічна дапушчальнай канцэнтрацыі.
Каля машын, якія ўключаюцца дыстанцыйна або аўтаматычна, павінны быць надпісы: "Асцярожна, уключаецца аўтаматычна".
Абсталяванне, якое працуе ў адным тэхналагічным патоку (тэхналагічная лінія, комплекс абсталявання з групавым прывадам), павінна быць абсталявана светлагукавой сігналізацыяй для падачы папераджальных сігналаў аб пуску і прыпынку.
Да абслугоўвання аўтаматычных струменевых ліній павінны дапускацца асобы, якія маюць веды па абслугоўванні як асобных агрэгатаў, якія ўваходзяць у лінію, так і лініі ў цэлым.
Апараты і посуд, якія працуюць пад уздзеяннем шкодных і выбуха-, пажаранебяспечных прадуктаў, павінны быць абсталяваны падводкай вады і пары для прамывання і прадзьмуху перад рамонтам, унутраным аглядам. і выпрабаваннем.
Пры аглядзе, чыстцы, рамонце, мантажы і дэмантажы машын, механізмаў, якія транспартуюць усталёвак электрапрывады павінны быць абясточаны, пры гэтым топкія ўстаўкі засцерагальнікаў на размеркавальных шчытах з ланцуга электрапрывада зняты. На пускавых прыладах (кнопках магнітных пускальнікаў) павінны вывешвацца плакаты «Не ўключаць! Працуюць людзі!».
Чыстка і рамонт машын, апаратаў, механізмаў, якія транспартуюць прылад падчас іх працы забараняюцца.
Пасля канчатка падрыхтоўчых мерапрыемстваў (прапарка, ветранне, нейтралізацыя, прамыванне) неабходна вырабіць аналіз паветра ўсярэдзіне пасудзіны (апарата) пры дапамозе газааналізатараў. Канцэнтрацыя пары спірту, прыроднага газу, бензіну, СО2 і іншых хімічных рэчываў не павінна перавышаць дапушчальную норму.
Трубаправоды спірту і яго водных раствораў у месцах, небяспечных для механічных пашкоджанняў, павінны пракладвацца ў ахоўных трубах (гільзах), а чысты і брудны шлюб па спецыяльных трубаправодах адводзіцца ў ёмістасці, размешчаныя па-за цэхам за перагародкай.
Кантроль за станам спіртаправодаў павінен праводзіцца штомесяц.
Змешванне спірту з змякчэлай вадой (прыгатаванне сартавання) павінна вырабляцца пры зачыненых люках сартавальнага чана.
Пры падрыхтоўцы сартавання які выходзіць з сартавальнага чана паветра павінен праходзіць праз спірталавушку. Рэкамендуецца ўстаноўка аўтаматычных змяшальнікаў падрыхтоўкі сарціровак, рэзка скарачаюць колькасць выпараемага алкаголю.
Падрыхтоўка раствора воцатнакіслага натрыю павінна вырабляцца у асобнай герметычна зачыненай пасудзіне, вырабленым з кислотоупорного металу, механізаваным спосабам перапампоўвацца у напорны мернік і з яго самацёкам дазавацца ў сартавальныя чаны.
Рэгенерацыю актываванага вугалю ў вугальных калонках парай дазваляецца вырабляць толькі пасля праверкі спраўнасці рэдукцыйнага клапана, усталяванага на параправодзе, які падводзіць да калонкі пар, і ахоўнага клапана на калонцы.
Прадзьмуху вугальных калонак паветрам па канчатку рэгенерацыі актываванага вугалю дазваляецца вырабляць пры ціску не вышэй 0,01 Мпа толькі пасля адкрыцця вентыляў на які адводзіць паветраправодзе і зніжэнні тэмпературы калонкі да 40°С.
Адчыняць верхні люк вугальнай калонкі для адбору спроб вугалю на аналіз дазваляецца толькі пасля астуджэння калонкі да тэмпературы 40 ° С і ніжэй.
Напаўненне зборнікаў гатовай прадукцыі ці размешванне ў іх гарэлкі пры адчыненых люках забараняецца.
Расфасоўку лікёра-гарэлачнай прадукцыі варта вырабляць у шкляны або керамічны посуд, які адпавядае патрабаванням нарматыўных дакументаў.
Прыёмка посуду і водпуск гатовай прадукцыі павінны рабіцца праз спецыяльныя прыёмныя і адпускныя вокны, абсталяваныя цеплавымі завесамі. Для прыёмкі скрынь з посудам і водпуску гатовай прадукцыі прыёмныя і адпускныя вокны павінны быць абсталяваны ральгангамі або высоўнымі транспарцёрамі.
Сартаванне бутэлек павінна рабіцца на сартавальным канвееры.
Шклабой, які ўтвараецца ў цэху, павінен збірацца з дапамогай саўкоў і шчотак (венікаў) або адмысловых гаплікаў і шчыпцоў у скрыні і адвозіцца да бункера ці на пляцоўку.
Вымаць пабітыя бутэлькі ці іх аскепкі з працоўных органаў аўтамата непасрэдна рукамі забараняецца. Выдаленне бітых бутэлек павінна рабіцца спецыяльнымі прыстасаваннямі (гаплікі, шчыпцы).
Шкляны бой, які ўтвараецца падчас працы машын, якія транспартуюць прылад лініі разліву і транспарцёраў для скрынь. са шклопосудам, павінен здабывацца толькі пасля поўнага прыпынку машын і якія транспартуюць прылад. Назапашванне шклабою на абсталяванні ці поруч яго не дапушчаецца.
Прыёмка і захоўванне шчолачаў, а таксама падрыхтоўка мыйных раствораў і давядзенне іх да патрэбнай канцэнтрацыі павінны вырабляцца асобамі, адказнымі за падрыхтоўку і захоўванне хімікатаў.
Работы па зліве, разгрузцы і транспарціроўцы па тэрыторыі арганізацыі кіслот, шчолачаў і іншых агрэсіўных вадкасцей павінны быць механізаваны. Забараняецца: пераносіць кіслоты, шчолачы і ядахімікаты у адкрытых сасудах; наліваць серную кіслату ў посуд, якія змяшчаюць шчолач; захоўваць з'едлівыя шчолачы ў алюмініевых сасудах або сасудах з ацынкаванай сталі; размяшчаць і захоўваць бутэлькі з едкімі вадкасцямі ў праходах, праездах, на лесвіцах; размяшчаць кіслотныя і шчолачныя бакі над праходамі і працоўнымі месцамі.
Неабходна адзначыць, што працы па перапампоўцы, ачыстцы і нейтралізацыі цыстэрнаў з-пад хімічных рэчываў павінны выконвацца па ўборы-допуску.
Зважаем, што на пакавальнай тары павінны быць выразныя надпісы (біркі, этыкеткі) з указаннем наймення рэчыва, дзяржаўнага стандарту ці тэхнічных умоў.
Усе здрабняльныя машыны павінны мець загараджальныя рашоткі, выняткоўвалыя магчымасць доступу да рэжучых частак машын. Загараджальная рашотка павінна быць блакіравана з прывадам машыны. Адтуліна для адводу дробненай масы павінна мець такі памер, каб праз яго нельга было пракрасціся да рэжучых элементаў машыны.
Механічныя і гідраўлічныя прэсы павінны мець засцерагальнік, адрэгуляваны на лімітава дапушчальны ціск.
Пры прапарцы сталёвых бочак і побутаў гумовыя шлангі павінны быць абсталяваны металічнымі канічнымі наканечнікамі з падоўжнымі рэбрамі, вырабленымі з бронзы, алюмінія і забяспечвальнымі вольны вынахад пары. Пры прапарцы бочак і бутаў карыстацца парай ціскам вышэй за 0,05 Мпа забараняецца.
Выгрузка сыравіны з выпарнага апарата дазваляецца толькі пасля спынення падачы пары і астуджэнні апарата да 40°С.
Пры падрыхтоўцы сіропу гарачым спосабам на бартах адкрытага варачнага катла павінны быць устаноўлены здымныя цыліндрычныя кажухі, якія засцерагаюць работнікаў ад апёкаў кіпячай масай.
Перамешванне гарачай масы колераварачнага катла павінна быць механізавана.
Ручное пераноскі гарачай масы колеру вагой да 20 кг ажыццяўляць толькі ўдваіх на адлегласць не больш за 15 м па роўнай паверхні падлогі і ў шчыльна якія зачыняюцца пасудзінах, выняткоўвалых магчымасць разліву. Ручкі ў сасудаў для пераноскі гарачага колеру павінны быць выраблены з нецеплаправодных матэрыялаў.
Дэнатурацыйнае аддзяленне павінна знаходзіцца ў асобным ізаляваным памяшканні.
Доступ у дэнатурацыйнае аддзяленне дазваляецца толькі персаналу, які абслугоўвае гэтае аддзяленне.
Чаны для падрыхтоўкі і захоўвання дэнатурату павінны быць герметычна зачыненыя і абсталяваныя дыхальнымі клапанамі і вогнеперагароднікамі, выведзенымі вышэй даху, і спіртавымі пасткамі.
Працэс мяшання пры падрыхтоўцы дэнатурату і перапампоўка дэнатуравальных рэчываў, галаўной фракцыі этылавага спірту, спіртавых адгонаў і дэнатурату павінны быць механізаваны.
Для абароны ад уздзеяння небяспечных і шкодных фактараў вытворчага асяроддзя павінны быць прадугледжаны наступныя сродкі індывідуальнай абароны: сродкі абароны органаў дыхання (процівагазы, рэспіратары), спецыяльнае адзенне (камбінезоны, курткі, штаны, халаты, фартухі і іншае), спецыяльны абутак (боты, скураныя чаравікі), сродкі абароны вачэй (ахоўныя акуляры), сродкі абароны рук (рукавіцы, пальчаткі).
